Palenie papierosów, smog miejski, pyły i dymy unoszące się z kominów. To wszystko jest naszą codziennością. Nawet, jeśli na co dzień nie zdajemy sobie z tego sprawy, ma to ogromny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Chcesz coś z tym zrobić? Najlepszą bronią jest gruntowna wiedza.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Oczyszczacze powietrza, klimatyzatory, odkurzacze to urządzenia, które albo są na wyposażeniu naszych domów, albo zastanawiamy się nad zakupem nowszego modelu. Decydując się na nowy model urządzenia zostajemy zasypani mnóstwem informacji na temat filtrów i ich funkcji. Skołowani zastanawiamy się w jaki zestaw filtrów powinien być wyposażony nasz sprzęt. Istotne jest także to przed czym, tak na prawdę, one nas chronią. Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Najczyściej spotykanym zestawem filtrów są: wstępny, węglowy i HEPA. Wstępny usuwa duże zabrudzenia typu sierść, włosy lub cząsteczki kurzu. Swoją pracą wpływa na dłuższy czas działania pozostałych. Węglowy eliminuje z powietrza nieprzyjemne zapachy oraz zanieczyszczenia gazowe, które są niezwykle niebezpieczne dla naszego zdrowia. Filtr HEPA likwiduje aż w 99,97% alergeny i pyłki, drobnoustroje, pleśnie, zarodniki grzybów oraz pyły zawieszone, które są częścią smogu. Tak więc te trzy filtry bywają często razem łączone, a ich praca bywa wspierana czujnikami pyłów lub gazów.

Wariacją powyższego filtra jest NanoProtect HEPA, który wychwytuje mikro zanieczyszczenia o wielkości 0,003 mikrona. Także powłoka antybakteryjna uniemożliwia rozwój patogenów. Sprawdzą się więc one doskonale u tych, którzy są szczególnie wrażliwi, na przykład u alergików lub u osób z osłabioną odpornością.

Kolejnymi urządzeniami, które dodatkowo pomogą zachować równowagę jonową są jonizatory albo oczyszczacze z funkcją jonizacji. Elektrourządzenia (komputery, laptopy, telefony, TV, radioodbiorniki) generują dużo jonów dodatnich, które wpływają negatywnie na nasze zdrowie. Dlatego jonizatory dobrze sprawdzą się w pomieszczeniach, które są w ciągu dnia naszym biurem, a po południami stają się znowu miejscem domowych spotkań – salonami czy pokojami dziennymi. Dzięki tym urządzeniom mamy szansę oddychać zrównoważonym zdrowym powietrzem.

Niektóre oczyszczacze posiadają wbudowaną lampę UV. Ich zadaniem jest neutralizacja zanieczyszczeń, drobnoustrojów lub pleśni, które mogą się rozwijać na powierzchni filtrów, dzięki czemu zyskujemy dodatkową pewność, że powietrze wydostające się z urządzenia jest absolutnie higieniczne. Możemy także spotkać połączenie lampy UV i filtra fotokatalitycznego. Ich wspólne zadanie polega na usuwaniu z powietrza drobnoustrojów (bakterii i wirusów) oraz roztoczy kurzu domowego.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Żyjmy zdrowo

Codziennie podejmujemy wiele decyzji, przez co mamy wpływ na to w jakim środowisku żyjemy. Co możemy zrobić? Mniej używajmy domowych środków chemicznych, aerozoli czy dezodorantów zastępując je naturalnymi środkami. Rzućmy palenie papierosów i e-papierosów. Także palenie w kominku, świece zapachowe i kadzidełka zwiększają emisję dymów i smogu do środowiska. Podobnie ma się sprawa z wędzeniem czy grillowaniem. Pracując w kuchni spróbujmy w mniejszym stopniu korzystać z kuchenki gazowej, która emituje metan, tlenki azotu i chemikalia. Możemy ją zastąpić płytą indukcyjną. Być może, planując budowę nowego domu lub remont obecnego mieszkania uda się stworzyć miejsce w pełni ekologiczne. Wybierajmy, o ile to możliwe, zamiast samochodu – środki transportu publicznego, rower lub spacer. Dzięki temu wpłyniemy na zmniejszenie smogu komunikacyjnego.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Jakich zanieczyszczeń powietrza jest najwięcej w powietrzu?

Pył zawieszony (ang. Particulate Matter, PM)

Może być pochodzenia naturalnego oraz związany z bezpośrednią działalnością człowieka.

Pyły naturalne są w powietrzu obecne od zawsze. Spotkamy się z nimi na co dzień spacerując po wilgotnym lesie, wdychając morskie powietrze albo wędrując po skalistym terenie. Są związane także z naturalnymi procesami występującymi w środowisku jak: erupcja wulkanów, burze piaskowe, pożary lasów, czy wyładowania atmosferyczne.

Niestety najgroźniejsze dla naszego zdrowia pyły zawieszone powstają w związku z działalnością człowieka i z rozwojem cywilizacji. PM to drobne cząsteczki unoszące się w powietrzu, które z każdym oddechem trafiają do naszych płuc, a stamtąd do krwioobiegu. Aktualnie zakłady przemysłowe i samochody, nie emitują już tak wielu zanieczyszczeń jak kilkadziesiąt lat temu. Nadal jednak pyły zawieszone są bardzo groźne i mogą wywoływać poważne konsekwencje zdrowotne. Zanieczyszczenia te w głównej mierze to sadza i smog.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Sadza tworzy się w czasie niepełnego spalania paliw mających w swoim składzie węgiel. Drobne cząsteczki sadzy (poniżej 2,5 µm) łączą się w powietrzu tworząc aerozol czarnego węgla. Jest on składnikiem smogu oraz przyczyną powstawania efektu cieplarnianego.

Smog powstaje, gdy pogoda jest bezwietrzna oraz mglista. Dymy z kominów oraz spaliny z rur wydechowych samochodów nie rozwiewają się, lecz gromadzą przy powierzchni ziemi. Możemy wówczas wyczuć swoim nosem, że powietrze brzydko pachnie. Na smog składa się wiele substancji, między innymi tlenek węgla, azot, metan, tlenki siarki, benzopiren. Wszystkie te wymienione substancje łączą się w powietrzu i przekształcają w groźne substancje. Skutkami smogu mogą być choroby układu oddechowego i krwionośnego, nowotwory, patologie rozwoju ciąży, skrócenie długości i jakości życia.

Najczęściej monitorowanymi cząsteczkami pyłów zawieszonych są PM 10, PM 2,5 oraz PM 1.

PM 10 – średnica cząsteczek poniżej 10 μm. Zawiera metale ciężkie – benzopireny, furany, dioksyny – czyli rakotwórcze substancje. Wraz z wdychanym powietrzem przedostają się do dróg oddechowych, lecz nie przekraczają bariery oskrzeli. Może wywoływać zapalenie oskrzeli, ataki kaszlu i astmę. Jednak substancje te kumulują się w organiźmie i mogą być przyczyną nowotworów, zawału serca lub udaru mózgu (choroby cywilizacyjne).

PM 2,5 – cząsteczki są bardzo małe i nie przekraczają 2,5 μm. Pyły tej wielkości działają drażniąco na skórę i oczy. Zanieczyszczenia te przedostają się z układu oddechowego do krwioobiegu, co może wywoływać choroby układu oddechowego i sercowo-naczyniowego.

PM 1 – to najmniejsze cząsteczki, które są równocześnie najgroźniejsze i najbardziej niebezpieczne dla naszego zdrowia. Wraz z wdychanym powietrzem przenikają z płuc do krwioobiegu i potem dalej do każdej komórki naszego ciała. PM 1 ma znaczny wpływ na powstanie chorób psycho-neurologicznych, demencji, chorób układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, nieprawidłowy rozwój płodu i ciąży.

Najskuteczniejszymi filtrami, które usuwają pyły zawieszone są filtry HEPA. Mogą być one dodatkowo wzmocnione ochroną NanoProtect lub powłoką antybakteryjną. Także lampa UV, która będzie wspierać HEPA okaże się pomocna, dodatkowo dezynfekując same wkłady filtracyjne.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)

To związki organiczne o wysokiej toksyczności. Zbudowane są z atomów węgla i wodoru, zawierających dwa lub więcej pierścieni aromatycznych. W zależności od tego ile zawierają pierścieni wyróżniamy:

  • małe, lekkie – złożone z nie więcej niż czterech pierścieni, mniej toksyczne
  • duże, ciężkie – zawierające pięć i więcej pierścieni, bardziej toksyczne.

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne mogą powstawać naturalnie, w wyniku niecałkowitego spalania drewna, zwłaszcza iglastego oraz węgla kopalnego. W przyrodzie wytwarzają się podczas pożarów lasów lub erupcji wulkanów. Najbardziej jednak do ich powstawania przyczynia się człowiek. WWA powstają w trakcie spalania węgla i ropy oraz z produktów ropopochodnych w elektrowniach, elektrociepłowniach, zakładach przemysłu ciężkiego. Są także produkowane przez indywidualnych użytkowników pieców węglowych typu „kopciuch” podczas spalania węgla oraz śmieci. Kolejnym czynnikiem przyczyniającym się do powstawania nowych wielopierścieniowych węglowodorów jest palenie papierosów i spaliny samochodowe. WWA kumulują się także w organizmach zwierząt, więc spożywamy je w mięsie lub nabiale.

Efektem oddychania niezdrowym powietrzem i zjadania skażonej żywności jest kancerogenny wpływ na nasz organizm. Zaburzona zostaje także praca tarczycy, zwiększa się ryzyko poronienia i uszkodzenia płodu. Ma negatywny wpływ na opóźniony rozwój intelektualny u dzieci oraz sprawność umysłową u dorosłych. Tego typu zanieczyszczenia doskonale usuną oczyszczacze powietrza wyposażone w filtry HEPA i węglowy.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Lotne związki organiczne (LZO, VOC)

Cechują się szybkim przechodzeniem w postać pary lub gazu. Przez to, że są toksyczne działają rakotwórczo – mogą przyczyniać się do powstawania wielu chorób onkologicznych. LZO działają drażniąco na organizm, nasilają astmę i inne choroby układu oddechowego. Wywołują także zmiany w układzie nerwowym, wpływają na nerki i wątrobę oraz na rozwój ciąży (poronienia). Lotne związki organiczne są także przyczyną efektu cieplarnianego i wchodzą w skład smogu.

LZO wdychamy wraz z powietrzem nie tylko podczas spaceru, ale także przebywając w zamkniętych pomieszczeniach. Unoszą się farb, klejów, dywanów, z mebli i innych elementów wykończenia wnętrz (4-PC, chlor, węglowodory aromatyczne). Przygotowując się do remontu należy zwrócić szczególną uwagę na wietrzenie pomieszczeń oraz skład wybieranych materiałów budowlanych. Sami także produkujemy LZO używając środków chemicznych podczas sprzątania, aerozolów (dichlorobenzen), dezodorantów lub w kuchni podczas smażenia (tlenek azotu, metan). Skutecznym zestawem filtrów, który usunie LZO z otoczenia są filtry węglowe i HEPA.

Odory

Odory to zapachy, zwykle nieszkodliwe, ale nieprzyjemne dla naszego nosa. Związane są z działalnością człowieka – chów i hodowla zwierząt, wysypiska śmieci, oczyszczalnie ścieków, produkcja kompostu, rozrzucanie obornika. Na charakterystyczny zapach składają się związki siarkowe, azotowe i zawierające węgiel. Długotrwała ekspozycja na odory może wywołać ból lub zawroty głowy, rozdrażnienie, znużenie, podrażnienie błony śluzowej nosa i gardła. Do usuwania gazów i nieprzyjemnych zapachów idealnie sprawdzi się filtr węglowy. Dzięki swojej porowatej budowie szybko i efektywnie pochłania wszelkie przykre wonie.

Kationy – jony dodatnie

Jony dodatnie w środowisku naturalnym powstają w czasie silnego wiatru, przy dużej wilgotności oraz w miejscach, gdzie gromadzi się kurz. Najwięcej jednak jonów dodatnich powstaje w związku z działalnością człowieka. Generuje je miasto przez duże ilości betonu, asfaltu, bloki z wielkiej płyty oraz miejski ruch samochodowy i smog. Nadmiar kationów w mieszkaniu generuje przede wszystkim praca urządzeń grzewczych i elektronicznych (komputery, tablety, smartfony, TV, radioodbiorniki). Jony dodatnie są generowane także przez używanie aerozoli, palenie papierosów i e-papierosów.

Zaburzona równowaga jonowa, w bezpośrednim otoczeniu, może wpłynąć na nasze samopoczucie. Możemy wówczas odczuwać bóle głowy, zmęczenie oraz zauważyć spadek koncentracji uwagi. Mogą także nasilić się alergie i infekcje wirusowe. Idealnym rozwiązaniem są jonizatory powietrza albo oczyszczacze powietrza z funkcją jonizacji.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Alergeny wziewne

Niektóre znajdują się w powietrzu stale przez cały rok, a inne sezonowo. Alergeny to rodzaj białek, które przedostając się do organizmu wywołują reakcje alergiczne. Osoby szczególnie wrażliwe mogą odczuć objawy na skórze w postaci swędzących wysypek. Mogą się ujawnić zmiany w oskrzelach, na błonie śluzowej nosa i gardła oraz podrażnienia oczu. Przyczyną alergii wziewnej są roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, alergeny zwierząt domowych i hodowlanych, pleśnie.

  • Roztocza, to pajęczaki. Znajdziemy je niemal wszędzie – na pościeli, ubraniach, dywanach, zasłonach i firanach, kwiatach, meblach oraz po prostu w kurzu. Rozwiązaniem, które przyniesie ulgę alergikom, będzie oczyszczacz powietrza oraz odkurzacz z filtrami HEPA.
  • Pyłki roślin znajdują się w powietrzu sezonowo. Osiadają one na ubraniach, a my przenosimy je ze sobą. Przedostają się także do mieszkania podczas wietrzenia. Różne pyłki ujawniają się w powietrzu w różnym czasie w ciągu roku.
  • Alergeny zwierzęce najszybciej usuniemy z mieszkania, kiedy zrezygnujemy z posiadania zwierzęcia. Jednak to nie oznacza całkowitej eliminacji tych alergenów z naszego otoczenia. Alergeny te spotkać można na ubraniach innych osób (w szkole, pracy, środkach transportu publicznego) oraz na spacerze. Najbardziej uczulające spośród zwierząt domowych są koty, psy i chomiki.
  • Pleśnie to alergeny wszędobylskie. Znajdziemy je w klimatyzacji, w źle wietrzonych mieszkaniach, w rozkładającej się żywności, na spacerze czy podczas pracy w ogrodzie.

Aby usunąć alergeny z powietrza należy zwrócić uwagę, by oczyszczacz był wyposażony w jak największy zestaw. Filtry – wstępny, węglowy i HEPA – powinny zatrzymać niemal wszystkie alergeny. Dobrze mieć jednak pewność, że dodatkowa ochrona w postaci lampy UV lub powłoki antybakteryjnej zapewniają higienicznie czyste powietrze w pomieszczeniu.

Zanieczyszczenia powietrza, pyły, dymy, filtry

Dym tytoniowy

Palenie papierosów, e-papierosów, cygar czy fajek jest niezdrowe nie tylko dla nas ale i osób przebywających w naszym otoczeniu. Dym tytoniowy zawiera w 85% tlenu, dwutlenku węgla i azotu. Jednak pozostałe 15% to toksyczne i rakotwórcze substancje. To aż 4000 szkodliwych substancji z czego ponad 40 ma udowodnione rakotwórcze działanie. Podczas spalania papierosa powstają składniki dymu tytoniowego:

  • gazowe – nikotyna, tlenki węgla, tlenki azotu, cyjanowodór, amoniak
  • stałe – osadzają się w jamie ustnej, oskrzelach i płucach, ze śliną trafiają do układu pokarmowego. To przede wszystkim związki azotu i siarki, katechol, ketony, węglowodory, arsen, nikiel, ołów, benzen, substancje smoliste, formaldehyd

Zanieczyszczenia powstałe przy paleniu papierosów całkowicie usunie filtr węglowy oraz HEPA.

Podsumowanie

Właściwie dobrane filtry powietrza to nasz niezbędnik. Pomogą chronić nasze zdrowie i życie. Niezależnie od pory roku będą skutecznie działać eliminując zanieczyszczenia z powietrza. Pomogą w usuwaniu zapyleń związanych z działalnością człowieka i rozwojem cywilizacji – przemysłu, smogu miejskiego, ogrzewaniem naszych domów. Doskonale także rozwiążą problem alergii. Jak wiemy niektóre pyłki są obecne w powietrzu sezonowo, ale osoby zmagające się z uczuleniem na roztocza kurzu domowego czy pleśnie wymagają wsparcia całorocznego.

3 replies on “Filtrowanie powietrza, a smog: jakie filtry pomagają w eliminacji zanieczyszczeń powietrza”

Comments are closed.